کارکرد اجرایی چیست ؟

کارکرد اجرایی به مجموعه ای از فعالیت های ذهنی که در لوب فروتنال هماهنگ می شود، اشاره دارد.
عملکرد اجرایی توانایی هایی همچون مدیریت زمان و توجه، سوئیچ کردن تمرکز، طرح نقشه و سازماندهی، یادآوری جزئیات، محدود کردن رفتار و به کار بردن تجربیات قبلی در عملکرد فعلی را در بر می گیرد.
وقتی در کارکرد اجرایی مشکل ایجاد شود، کنترل رفتار کاهش می یابد، و این می تواند عملکرد فرد را متأثر کند.

انواع عملکرد اجرایی:
کارکرد اجرایی به 2 بخش تقسیم می شود.
- سازماندهی
- تنظیم کردن
سازمان دهی شامل جمع آوری اطلاعات و سازمان دادن آنها برای ارزیابی می باشد.
تنظیم کردن شامل ذخیره محرکهای محیطی و تغییر رفتار در پاسخ به آنهاست.
اختلال های کارکرد اجرایی:
یک فرد می تواند با کارکرد اجرایی ضعیف متولد شود. کارکرد اجرایی همچنین می تواند توسط آسیب در کرتکس پرفرونتال مغز آسیب ببیند.
مشکل در کارکرد اجرایی مرتبط با اختلالهای رشدی - روانی نظیر : افسردگی، ADHD، اختلال یادگیری و همچنین ضربه های خفیف و یا آسیب سر می تواند منجر به مشکلاتی در عملکرد اجرایی شود.
کارکرد اجرایی در کودکان :
مشکل در کارکرد اجرایی می تواند وراثتی باشد، و این مشکل در طول سنین مدرسه کودک ، زمانی که آنها با تکالیف مدرسه درگیر شوند ظاهر می شود. باتوجه به این موضوع که مغز بر رشد خود تا سنین بزرگسالی ادامه می دهد، عملکرد اجرایی یک فرد توسط تغییرات فیزیکی و همچنین توسط تجربیات در حال پیشرفت، شکل می گیرد.
توجه به موقع به مشکلات موجود در کارکرد اجرایی می تواند به فرد در جبران کردن ضعفها کمک کند.
از نشانه های اینکه کودکی ممکن است در کارکرد اجرایی دچار مشکل باشد، شامل مشکلاتی در طرح نقشه، برآورد کردن زمان کامل شدن یک پروژه، داستان گفتن (کلامی یا نوشتاری)، حفظ کردن اطلاعات، شروع فعالیت، نگهداری اطلاعات تا زمان استفاده کردن از آنها (به طور مثال: به یاد آوردن یک شماره تلفن زمانی که بخواهیم تماس بگیریم).

شناسایی مشکلات در عملکرد اجرایی:
کارکرد اجرایی شامل مجموعه ای از مهارتهای وابسته به هم می باشد . بنابراین هیچ تست مشخصی جهت شناسایی مشکل در کارکرد اجرایی وجود ندارد. روانشناسان، آسیب شناسان زبان و درمانگران برآزمون های مختلفی برای اندازه گیری این مهارتهای خاص تکیه می کنند.
مشکلات شناسایی شده توسط تست های فردی نمی¬تواند پیش گویی کنند که چگونه افراد در موقعیت های واقعی عمل می کنند.
در بسیاری از مواقع از طریق مشاهده دقیق می توان به شناسایی ضعف های کارکرد اجرایی پرداخت .
چگونه از عهده مشکلات کارکرد اجرایی برآئیم؟
روشهای مختلفی جهت غلبه بر مشکلات کارکرد اجرایی وجود دارد. در اینجا چند روش از مرکز ملی ناتوانیهای یادگیری بیان می کنیم .
روش مرحله به مرحله ، تکیه بر سازماندهی بینانی.
استفاده از وسایلی مانند: سازمان دهندگان زمان ، کامپیوتر ، ساعت هشدار دهنده
تهیه برنامه های دیداری و انجام آنها چند بار در روز
پرسیدن درباره دستورالعمل های نوشتاری و یا شفاهی
بهبود مدیریت زمان:
برای انجام کارها یک چک لیست تهیه کنید و برآورد کنید که چه مدت زمان کارها طول می کشد.
تقسیم کردن تکالیف و مشخص کردن زمان مشخصی برای انجام هر قسمت .
استفاده از تقویم های تصویری جهت پیگیری طولانی مدت تکالیف .
مدیریت فضا و دوری از گم کردن اشیا:
سازمان دهی مکانی
کاهش درهم ریختگی
برنامه ریزی زمانی کوتاه جهت سازمان دهی و تمیز کردن مکان کار
بهبود عادتهای کاری:
چک لیستی از تکالیف تهیه کنید. به طور مثال چک لیست برای یک دانش آموز شامل : بیرون آوردن کاغذ و مداد، نوشتن نام بر روی کاغذ ، نوشتن تاریخ بر روز کاغذ و خواندن راهنما.
ملاقات با معلمین و ناظرین طی برنامه ای منظم جهت بررسی کارها و مشکلات

مهارت‌های ده گانه‌ زندگی.............

مهارت‌های زندگی

مهارت‌های زندگی مهارت‌هایی هستند که توانایی اجتماعی و روحی فرد را افزایش می‌دهند و موجب می‌شوند تا او بتواند به نحوی بهتر و موثر‌تر با مشکلات و دشواری‌های زندگی مواجه شود. هر قدر مهارت‌های زندگی فردی بالا‌تر باشد، او بهتر می‌تواند سلامت روان و رفتار خود را حفظ کند و به شیوه‌ای منطقی و کارآمد مشکلات پیش آمده را برطرف کند.

مهارت‌های زندگی قدرت سازگاری افراد را بالا می‌برد، شخص می‌توان مسئولیت‌های اجتماعی و شخصی زندگی را بهتر بپذیرد و توانمندی‌هایش را بروز دهدو از آسیب‌های ناشی از ناتوانی در حل مشکلات در امان بماند.

سازمان بهداشت جهانی مهارت‌های دهگانه‌ای را معرفی کرده است که هر کس باید این توانایی‌ها را برای داشتن زندگی فردی و اجتماعی موفق کسب کند:

1- مهارت خودآگاهی

2- مهارت همدلی

3- مهارت روابط بین فردی

4- مهارت ارتباط موثر

5- مهارت مقابله با استرس

6- مهارت مدیریت هیجان

7- مهارت حل مسئله

8- مهارت تصمیم گیری

9- مهارت تفکر خلاق

10- مهارت تفکر نقادانه

مهارت خودآگاهی

توانایی شناخت نقاط ضعف و قوت هر فرد است. اگر هر فرد بتواند تصویری واقع بینانه از خود کسب کند و نیاز‌ها و تمایلاتش را به خوبی بشناسد، می‌تواند با حقوق فردی، اجتماعی و مسئولیت‌های فردی و اجتماعی‌اش آشنا شود.

مهارت همدلی

همدلی به این معنی است که فرد در هر شرایطی، چه خوب و چه بد، بتواند دیگران و مشکلاتشان را درک کند. به این ترتیب، دیگران را دوست دارد و دیگران نیز او را دوست دارند و به هم توجه می‌کنند که در نتیجه، روابط اجتماعی افراد با یکدیگر بهتر می‌شود.

مهارت روابط بین فردی

این مهارت، مشارکت و اعتماد واقع بینانه و همکاری با دیگران را مشخص می‌کند و موجب می‌شود تا روابط دوستانه‌ای را با دیگران ایجاد کند و دوستی‌های ناسالم را خاتمه دهد تا کسی از چنین روابطی آسیب نبیند.

زندگی سرشار از مسائل ساده و پیچیده است. با کسب این مهارت بهتر می‌توانیم مشکلات و مسائلی را که هر روز در زندگی برایمان رخ می‌دهند، از سر راه زندگیمان برداریم

مهارت ارتباط موثر

با کسب این مهارت، افراد می‌آموزند برای درک بهتر دیگران، به شیوه‌ای درست، به صحبت‌های آن‌ها گوش دهند. همچنین فرد بتواند نیاز‌ها و احساسات خودش را با دیگران در میان بگذارد تا هم نیازهای دیگران و هم نیازهای خودش برآورده شود و در نتیجه ارتباطی رضایتبخش شکل گیرد.

مهارت مقابله با فشار عصبی

زندگی در دنیای مدرن با فشارهای روحی و روانی بسیاری همراه است. اگر این فشار‌ها بیش از حد به طول بینجامد بر زندگی افراد تاثیر منفی می‌گذارد و زمینه ساز بروز مشکلات جدی می‌شود. با آموختن این مهارت افراد هیجان‌های مثبت و منفی را در خود و دیگران می‌شناسند و سعی می‌کنند واکنشی نشان دهند که این عوامل مشکلی برای آن‌ها ایجاد نکنند.

مهارت مدیریت هیجان

هر انسانی که در زندگی خود با هیجانات گوناگونی از جمله غم، خشم، ترس، خوشحالی، لذت و موارد دیگر مواجه است که همه این هیجانات بر زندگی او تاثیر می‌گذارد. شناخت و مهار این هیجانات،‌‌ همان مدیریت هیجان است. برای کسب این مهارت فرد به طور کامل باید بتواند احساسات و هیجانات دیگران را نیز درک و به نوعی این هیجانات را مهار کند.

مهارت حل مسئله

زندگی سرشار از مسائل ساده و پچیده است. با کسب این مهارت بهتر می‌توانیم مشکلات و مسائلی را که هر روز در زندگی برایمان رخ می‌دهند، از سر راه زندگیمان برداریم.

مهارت تصمیم‌گیری

برای برداشتن هر قدمی در زندگی باید تصمیم گیری کنیم، مسیر زندگی انسان را تصمیم گیری کنیم، مسیر زندگی انسان را تصمیم گیری‌های او مشخص می‌کند. با آموختن این مهارت اهداف خود را واقع بینانه تعیین و از میان راه حل‌های موجود بهترین را انتخاب می‌کنیم و مسئولیت عواقب آن را نیز به عهده می‌گیریم.

مهارت تفکر خلاق

تفکر یکی از مهم‌ترین مهارت‌های زندگی است. مهارت تفکر خلاق،‌‌ همان قدرت کشف، نوآوری و خلق ایده‌ای جدید است تا در موارد گوناگون بتوانیم راهی جدید و موثر بیابیم. با آموختن تفکر خلاق، هنگام مواجهه با مشکلات و دشواری‌ها احساسات منفی را به احساسات مثبت تبدیل می‌کنیم.

هنگامی که تفکر خلاق را می‌آموزیم دیگر مشکلات زندگی مزاحم ما نیستند، بلکه هر کدام فرصتی هستند تا راه حل‌های جدید بیابیم و مشکلات را به گونه‌ای حل کنیم که کسی تاکنون این کار را نکرده باشد.

مهارت تفکر نقادانه

مهارت تفکر نقادانه موجب می‌شود هر چیزی را به سادگی قبول یا رد نکنیم و پیش از آن، موضوع مورد نظر را به خوبی مورد بررسی قرار دهیم و پس از آن، در مورد رد یا پذیرش آن تصمیم گیری کنیم. با آموختن تفکر نقادانه فریب دیگران را نمی‌خوریم و به عاقبت امور به خوبی فکر می‌کنیم و دقیق و درست تصمیم می‌گیریم و ارتباطات درستی برقرار می‌کنیم...... ادامه دارد